In gesprek met Dieuwertje Crasborn
Met Onze Oogst zet Dieuwertje zich in om onder andere scholen in Venlo te inspireren bij de inrichting van eetbare groene tuinen in hun buitenruimte. Sinds vorig jaar werkt ze samen met Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) Venlo aan een schooltuinprogramma. Volgens Dieuwertje is dit een effectieve manier om het eten van groenten voor kinderen aantrekkelijker te maken. Eind dit jaar ligt er een draaiboek klaar waarin precies staat hoe scholen hun eigen schooltuin kunnen beginnen. Mijn Keukentuintje ging met Dieuwertje in gesprek over dit inspirerende schooltuinprogramma.
Hoe zijn jullie bij elkaar gekomen?
“Gemeente Venlo wil als JOGG-gemeente samen met lokale partners werken aan een gemeenschap waarin gezond leven de normaalste zaak van de wereld is. De projectleider van JOGG vroeg mij om een voorstel te schijven voor Venlose JOGG-scholen die een schooltuin overwegen. Tegelijkertijd vroeg openbare basisschool De Harlekijn in Blerick mij om advies voor het plaatsen van moestuinbakken voor een smaakproject op deze school. Deze twee aanvragen heb ik gecombineerd en zo werd De Harlekijn mijn pilotschool voor het draaiboek Ons Schooltuintje.”
Hoe is het idee voor het draaiboek ontstaan?
“Een schooltuin neemt tijd, ruimte en geld in beslag. Veel scholen beginnen hier niet aan zonder externe hulp. Samen met JOGG-Venlo wil ik scholen met een zo laag mogelijke investering zo goed mogelijk op weg helpen bij de opzet van een schooltuin.”
Wat houdt het draaiboek precies in?
“Ons Schooltuintje is een digitaal draaiboek van en voor scholen die aan de slag gaan met een schooltuin of deze al hebben. In het boek staat een gezonde voedselomgeving in en om de school centraal. Verse groenten, fruit, kruiden en noten uit eigen tuin op tafel was vroeger de normaalste zaak van de wereld. Tegenwoordig helaas niet meer. De ontwikkeling van eetbare tuinen in de stad moet gezond eten uit de tuin weer normaal maken. Het draaiboek is aangevuld met inspirerende foto’s en citaten, praktische tips en checklists.
Het draaiboek is tevens bedoeld om lokale bedrijven en organisaties te betrekken bij de realisatie van de schooltuinen en/of het voedselonderwijs. Bedrijven die hieraan in natura of financieel bijdragen kunnen partner of supporter van JOGG Venlo worden en zich hiermee profileren. Ook kunnen zij zo nieuwe gewassen introduceren bij kinderen, ouders en leerkrachten. Zo kan het draaiboek de aanzet vormen voor een lokale stadstuinbeweging.”
Zit er ook een vorm van begeleiding bij het draaiboek?
“De scholen krijgen begeleiding bij de voorbereiding van het eerste teeltseizoen. Ook krijgen ze hulp bij het aantrekken en samenwerken met vrijwilligers die de kinderen helpen bij alle tuinwerkzaamheden. Op die manier nemen ze de school veel werk uit handen.”
Hoe kan een schooltuin worden ingedeeld?
“Een schooltuin kun je heel makkelijk indelen met moestuinbakken of verhoogde moestuinbedden met looppaden ertussen. Kinderen kunnen dan overal goed bij en het is overzichtelijk.
Welke gewassen er geteeld kunnen worden hangt af van de beschikbare ruimte en inzet van vrijwilligers tijdens vakanties. Het makkelijkst zijn: keukentuinkruiden, sla, radijsjes, bietjes, boontjes, courgette, palmkool, pompoen, knoflook yacon en ook eetbare bloemen zoals Oost-Indische kers, komkommerkruid, goudsbloem en zonnebloem. Kruiden en eetbare bloemen zijn makkelijk te telen en te gebruiken in de klas. Groenten die net in de zomervakantie rijp zijn, passen minder bij een school. Zonnebloemen spreken erg tot de verbeelding van kinderen en zijn in het najaar goed vogelvoer. Oost-Indische kers trekt luizen en koolwitjes aan en beschermt zo andere gewassen. Kinderen leren zo de natuur beter kennen.”
Voor welke kinderen is een schooltuin interessant?
“De meeste basisscholieren vinden een schooltuin interessant. Ze vinden het vooral leuk om te oogsten maar ook het zaaien, planten en onderhouden maakt ze enthousiast. Kinderen zijn trots op hun eigen oogst en vinden het leuk om ermee te koken en het te proeven. Er zijn heerlijke gerechten bereid in de klassen. Van verse salades tot kruidenpasta’s.
Daarnaast is het werken in een moestuin goed voor kinderen die minder goed presteren met rekenen en taal. Zij kunnen uitblinken met hun groene vingers. Ook voor kinderen met concentratieproblemen is het goed om actief buiten bezig te zijn. Bovendien leren kinderen in de schooltuin goed samenwerken.”
In hoeverre worden de kinderen betrokken bij het uitwerken en aanleggen van de moestuin?
“De kinderen werken in alle fasen van de moestuin mee. Het vullen van de bakken met potgrond, het zaaien, bepoten, beplanten, watergeven, onkruid wieden, oogsten en het samen koken en eten in de klas. Het zijn de kinderen die de leerkracht waarschuwen dat de planten water nodig hebben of dat de oogst rijp is. Niet andersom.”
Je hebt al schooltuinen aangelegd. Welk effect zie je daar ontstaan?
“Een kleine overzichtelijke moestuin geeft zowel kinderen als volwassenen voldoening. Het vooruitzicht op zelf gekweekte aardbeien of boontjes is genoeg om kinderen de tuin in te trekken, weer of geen weer. Een mandje vol eigen gekweekte groenten en fruit maakt ze ook trots. Bovendien is je eigen oogst altijd lekkerder, dus ook kinderen die eigenlijk niet van groenten houden, gaan mee de tuin in en proeven ervan.”
Lijkt een schooltuin jou ook een leuk idee? Klik dan hier voor meer informatie.
Deel dit artikel:
